نقش فضاهای باز شهری در مدیریت بحران (زلزله) با تکیه بر اصول پایداری(نمونه موردی: محله تجریش)

در کنار بسیاری از علوم و دانش های مطرح کاهش دهنده آسیب در زمان بحران، دانش شهرسازی را می توان از جمله علوم و دانش های موثری دانست که جامع? گسترده تری را تحت پوشش خود قرار می دهد. در واقع دانش شهرسازی به علت نقش کلیدی در فرآیند توسع? کالبدی شهر و شکل دهی به ابعاد کمی و کیفی توسعه می تواند در مقیاس کلان عامل موثری به منظور تجهیز و توانمندسازی سکونتگاه های شهری در برابر شرایط ناشی از بحران های ناگزیر طبیعی یا بحران های ناشی از عوامل انسانی به حساب آید. یکی از مسائل مورد توجه امروز کلان شهر تهران، کمبود فضاهای باز قابل استفاده در مواقع بحران است. به طوریکه تناسب لازم میان سطح فضای ساخته شده، تراکم ساختمانی و فضای باز قابل استفاده در مواقع بحران وجود ندارد. بدیهی است فضاهای باز شهری را می توان در مواقع بحران به عنوان پایگاه های امدادرسانی نیروهای عمل کننده و نیز در صورت امکان برای اسکان های بزرگ، اضطراری و اسکان موقت مورد بهره برداری قرار داد. هدف از این پژوهش بررسی نقش فضاهای باز شهری پایدار به عنوان فضاهای مفصلی و یا به عبارتی فضاهای تنفس، به منظور کاهش آسیب پذیری بافت شهری در برابر مواقع بحران (زلزله) باتکیه بر اصول مدیریت بحران در محله تجریش می باشد. برای انجام این پژوهش، از روش تحقیق کیفی با رویکرد توصیفی - تحلیلی استفاده شده است. همچنین استفاده از بررسی تجارب جهانی فضاهای باز شهری در مدیریت بحران و نمونه های مشابه و در پی ارائه راهکار و الگوی طراحی فضای باز شهری با این رویکرد می باشد. محله تجریش به دلیل قرارگیری در محور گسل مشاء - فشم در معرض خطر نسبی زلزله قرار دارد.لذا به دلیل بافت فشرده و متراکم در این منطقه لزوم وجود فضاهای باز که در مواقع بحران پاسخگو بوده و همچنین قابل استفاده به عنوان فضای شهری در مواقع غیر بحرانی نیز باشند احساس می شود.در این پژوهش پس از مطالعه اصول و مبانی فضاهای باز شهری، پایداری و مدیریت بحران به مکان یابی و ارائه الگوی طراحی فضاهای باز پایدار در مواقع بحران با توجه به شاخص های حاصل از مطالعات مذکور در محله تجریش می پردازد.